Cross-Site Scripting (XSS), modern web uygulamalarında en yaygın karşılaşılan güvenlik açıklarından biridir. XSS, bir saldırganın kötü amaçlı kod (genellikle JavaScript) enjekte ederek bir kullanıcının tarayıcısında çalıştırmasını sağlayan bir güvenlik zafiyetidir. Bu açık, kullanıcıların bilgilerini çalmak, oturumlarını ele geçirmek veya hedef sitenin işleyişini manipüle etmek için kullanılabilir. OWASP (Open Web Application Security Project) tarafından yayınlanan En Önemli 10 Web Güvenlik Açığı listesinde XSS genellikle üst sıralarda yer alır.
XSS Türleri
XSS açıkları, uygulamanın işleyişine ve saldırının yöntemine göre üç ana kategoriye ayrılır:
- Stored (Saklanan) XSS
Saklanan XSS, saldırganın kötü amaçlı kodunu bir web uygulamasında kalıcı olarak depolayabildiği saldırı türüdür. Bu tür XSS genellikle veri tabanlarına, dosya sistemlerine veya diğer depolama mekanizmalarına enjekte edilir.
Örnek:
Bir forumda gönderilen zararlı bir yorum, diğer kullanıcıların bu yorumu görüntülediğinde kötü amaçlı kodun çalışmasına neden olabilir. - Reflected (Yansıyan) XSS
Yansıyan XSS, saldırganın kötü amaçlı kodunu bir URL veya HTTP isteği aracılığıyla hedefe ilettiği türdür. Bu kod genellikle hedef kullanıcının tarayıcısında anlık olarak çalışır.
Örnek:
Kullanıcı bir saldırgan tarafından oluşturulan özel bir bağlantıya tıkladığında, kötü amaçlı kod çalıştırılır. - DOM-Based XSS
DOM (Document Object Model) tabanlı XSS, kötü amaçlı kodun doğrudan istemci tarafındaki JavaScript koduyla çalıştığı bir saldırıdır. Bu tür saldırılar genellikle istemci tarafı işlemlerdeki eksikliklerden kaynaklanır.
Örnek:
Bir web sayfasındaki URL parametresinin doğrudan tarayıcıda bir DOM elemanına yazılması sonucu kötü amaçlı kodun çalıştırılması.
XSS’nin Zararları
Bir XSS saldırısı, kullanıcıların ve web uygulamalarının güvenliğini ciddi şekilde tehdit edebilir. Yaygın zararlar şunlardır:
- Kullanıcı Verilerinin Çalınması: Oturum çerezleri, giriş bilgileri veya kişisel veriler ele geçirilebilir.
- Kimlik Hırsızlığı: Kullanıcının oturumu ele geçirilerek saldırgan, kullanıcı adına işlemler yapabilir.
- Kötü Amaçlı Yazılım Yayılması: Zararlı yazılımların indirilmesi sağlanabilir.
- Web Sitesi Manipülasyonu: Sayfanın içeriği saldırgan tarafından değiştirilebilir.
- Hizmet Kesintisi: Web uygulamasının işleyişi engellenebilir veya durdurulabilir.
XSS Tespit Yöntemleri
XSS açıklarını tespit etmek için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
- Manuel Kod İncelemesi: Uygulamanın kaynak kodunun incelenmesiyle XSS’e açık noktalar bulunabilir.
- Penetrasyon Testleri: Gerçek saldırı simülasyonları yapılarak zafiyetler test edilebilir.
- Otomatik Güvenlik Tarayıcıları: OWASP ZAP, Burp Suite gibi araçlarla açıklar otomatik olarak taranabilir.
XSS’ten Korunma Yöntemleri
- Input Validation (Girdi Doğrulama): Kullanıcıdan gelen verilerin doğruluğunu ve güvenilirliğini kontrol edin.
- Output Encoding (Çıktı Kodlaması): Kullanıcı verilerini bir sayfada gösterirken HTML, JavaScript veya URL kodlaması kullanın.
- Content Security Policy (CSP): Tarayıcıların yalnızca belirli kaynaklardan gelen komut dosyalarını çalıştırmasına izin veren bir güvenlik politikası uygulayın.
- HttpOnly ve Secure Çerezler Kullanımı: Çerezlerin yalnızca HTTP protokolü aracılığıyla erişilmesini ve şifrelenmiş bağlantılarda kullanılmasını sağlayın.
- Web Uygulama Güvenlik Duvarı (WAF): Zararlı isteklere karşı uygulama seviyesinde bir güvenlik duvarı kullanın.
Gerçek Hayattan XSS Örnekleri
- MySpace Worm (2005): Saldırgan Samy Kamkar, XSS açığını kullanarak kendini milyonlarca kullanıcının “arkadaşı” yapmış ve siteyi manipüle etmiştir.
- British Airways (2018): Web sitesindeki bir XSS açığı, saldırganların müşteri bilgilerini çalmasına olanak sağlamıştır.
Sonuç
Cross-Site Scripting (XSS), hem kullanıcılar hem de geliştiriciler için ciddi bir güvenlik riski oluşturan bir açık türüdür. Geliştiriciler, güvenli kodlama uygulamalarını benimseyerek ve güncel güvenlik araçlarını kullanarak XSS riskini minimize edebilir. Kullanıcılar ise güvenilir olmayan bağlantılara tıklamaktan kaçınarak kendilerini koruyabilir.
XSS’e karşı etkili bir savunma, farkındalık ve önleyici güvenlik önlemlerinin bir arada uygulanmasını gerektirir. Bu tehdit, hızla gelişen teknolojilerle birlikte değişen saldırı yöntemleriyle sürekli bir mücadele alanı olmaya devam etmektedir.
