İnternet ve ağ yönetimi ile ilgilenen kişilerin mutlaka karşılaştığı kavramlardan biri olan “hosts dosyası”, temel olarak bir bilgisayarın belirli domain adreslerini (alan adlarını) hangi IP adresine yönlendireceğini belirleyen bir sistem dosyasıdır. DNS sunucularından önce gelen bu dosya, birçok farklı amaç için kullanılabilir: Web geliştirme, site engelleme, yönlendirme testleri, güvenlik ve daha fazlası.
Bu makalede, host dosyası nedir, ne işe yarar, nasıl değiştirilir gibi soruların yanıtlarını detaylı ve pratik bir şekilde ele alacağız.
Hosts Dosyası Nedir?
Hosts dosyası, bir alan adını (örneğin: www.google.com) belirli bir IP adresine yönlendiren düz metin biçimindeki bir sistem dosyasıdır. Bu dosya işletim sistemi tarafından ilk DNS kaynağı olarak değerlendirilir. Yani bilgisayarınız bir domain’e ulaşmak istediğinde önce bu dosyaya bakar.
Temel Yapısı:
127.0.0.1 localhost
192.168.1.100 testsite.local
- İlk sütun IP adresini belirtir.
- İkinci sütun ise yönlendirilecek domain adıdır.
- Satır başına bir kayıt yer alır.
#sembolü ile başlayan satırlar yorum satırıdır ve dikkate alınmaz.
Hosts Dosyası Ne İşe Yarar?
Hosts dosyasının başlıca kullanım amaçları şunlardır:
- Alan Adlarını Yönlendirme: Test ortamlarında gerçek bir domaini yerel sunucuya yönlendirmek için.
- Web Sitesi Engelleme: Belirli domainleri 127.0.0.1’e yönlendirerek erişimi engellemek.
- Kötü Amaçlı Siteleri Engelleme: Güvenlik amacıyla bilinen zararlı siteleri devre dışı bırakmak.
- DNS Sorunlarını Aşma: Geçici DNS sorunlarında manuel çözüm olarak.
- Reklam Engelleme: Reklam sunucularını yönlendirerek reklamları engellemek.
Hosts Dosyası Nerede Bulunur?
Windows:
C:\Windows\System32\drivers\etc\hosts
MacOS / Linux:
/etc/hosts
Not: Bu dosya sistem tarafından korunduğu için değiştirmek için yönetici (admin/root) izinlerine sahip olmanız gerekir.
Windows’ta Hosts Dosyası Nasıl Değiştirilir?
1. Not Defterini Yönetici Olarak Açın
- Başlat menüsünde “Not Defteri” yazın.
- Sağ tıklayın → Yönetici olarak çalıştır.
2. Hosts Dosyasını Açın
- Not Defteri içinden şu yola gidin:
C:\Windows\System32\drivers\etc\ - Dosya tipi filtresini Tüm Dosyalar olarak değiştirin.
hostsdosyasını seçin ve açın.
3. Gerekli Satırları Ekleyin
Örneğin:
127.0.0.1 www.facebook.com
192.168.1.10 benimprojem.local
4. Dosyayı Kaydedin
- Ctrl + S ile kaydedin.
- Tarayıcınızı yeniden başlatın veya DNS önbelleğini temizleyin:
ipconfig /flushdns
MacOS / Linux’ta Hosts Dosyası Nasıl Değiştirilir?
Terminal Açın ve Root Yetkisiyle Dosyayı Düzenleyin:
sudo nano /etc/hosts
Satır Ekleyin ve Kaydedin:
Örnek:
127.0.0.1 www.youtube.com
Kaydedip Çıkmak için:
- Ctrl + O → Enter → Ctrl + X
DNS Önbelleğini Temizleyin:
sudo dscacheutil -flushcache; sudo killall -HUP mDNSResponder
Hosts Dosyasıyla Sık Yapılan İşlemler
| Amaç | Örnek |
|---|---|
| Site Engelleme | 127.0.0.1 www.instagram.com |
| Yerel Sunucu Testi | 192.168.1.20 proje.local |
| Reklam Engelleme | 127.0.0.1 ads.example.com |
| DNS Sorunu Çözümü | 1.2.3.4 mysite.com |
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hosts dosyası üzerinde yapılan değişiklikler anında etki eder.
- Yanlış IP eşleşmeleri siteye erişim sorunlarına yol açabilir.
- Antivirüs programları bazen hosts dosyasını korumaya alır.
- Özellikle sistemsel güvenlik için bu dosyada değişiklik yapılırken dikkatli olunmalıdır.
Değerlendirme
Hosts dosyası, küçük ama çok güçlü bir yapılandırma dosyasıdır. Web geliştirme, sistem yöneticiliği, güvenlik veya ağ testi gibi birçok alanda hayat kurtaran çözümler sunar. Doğru kullanıldığında hem zamandan tasarruf sağlar hem de sistem düzeyinde kontrol imkânı sunar. Ancak bu dosya ile yapılan işlemler sistem çapında etkili olduğu için dikkatli ve bilinçli hareket edilmelidir.
